مفهوم ناحيه

جغرافي دانان براي تعيين حدود يك ناحيه يك يا چند معياررابه كار مي گيرند وسپس با توجه به اين معيارها ،حدود يا مرزهاي ناحيه را روي نقشه رسم مي كنند .در واقع اينگونه مرزها بر روي زمين وجود ندارد وپيدا كردن آنها بر روي نقشه آسان تر از سطح زمين است.اين معيار ها ممكن است عوامل طبيعي باسند .مانند توپوگرافي ،آب وهوا ،وخاك ،پوشش گياهي ،كه دراين صورت از نواحي كوهستاني ،نواحي قطبي ،نواحي خاكهاي چرنوزيوم ،ناحيه جنگلي ونظاير آن صحبت مي شود .ممكن است اين معيارها عوامل انساني باشند مانند :مذهب،زبان ،نوع فعاليتهاي اقتصادي كه در اين صورت مي توان مثلا به ناحيه ي معتقدان به دين اسلام،ناحيه عرب زبان ،ناحيه پنبه خيز يا ناحيه ي صنعتي ونظاير آن اشاره كرد.

مرزهاي ناحيه:

تعيين مرزهاي دقيق نواحي كاري دشوار است .البته مرز نواحي مانند :خاكهاي پودزول يا زيست بوم جنگل هاي استوايي را آسان تر از نواحي فرهنگي وانساني مي توان تعيين كرد .مرزهايي كه بر روي نقشه ها ترسيم مي شوند قراردادي هستند وروي زمين وجود ندارند علاوه براين مرزهاي نواحي قابل تغييراند،مثلا با فعاليتهاي انساني ممكن است پوشش گياهي خاص يك ناحيه از بين برود .همچنين براثر پديده پخش يا انتشار ممكن است ناحيه ي جديدي در دل ناحيه ي قبلي شكل گيرد كه از نظر زبان ،دين نژاد و...با ناحيه ي قبلي تفاوت داشته باشد.

روش هاي جديد ناحيه بندي:

امروزه براي ناحيه بندي از روش هاي جديد نقشه كشي ،تفسير عكس هاي هوايي ،سيستم اطلاعات جغرافيايي وبه ويژه روشهاي آماري ورياضي استفاده مي شود .جغرافيدانان پس از تعيين معيارها وشاخص هاي ناحيه بندي با استفاده از روشهاي آماري وكمي (فراواني تكرار پديده هاي در واحد سطح و... )ميزان وحدت وتجانس را در يك ناحيه تعيين كرده وآن رابه وسيله نقشه نمايش مي دهند .

1-خمر ،غلامعلي ،اصول ومباني جغرافياي شهري ،نشر قومس ،تهران 1385،ص44

2-شكويي ،حسين ،فلسفه جغرافيا،انتشارات گيتا شناسي ،1364،ص65

3-شكويي ،حسين ،جغرافياي شهري ايران ،انتشارات سمت 1375،ص65

4-جغرافياي سال سوم دبيرستان

جغرافي دانان براي تعيين حدود يك ناحيه يك يا چند معياررابه كار مي گيرند وسپس با توجه به اين معيارها ،حدود يا مرزهاي ناحيه را روي نقشه رسم مي كنند .در واقع اينگونه مرزها بر روي زمين وجود ندارد وپيدا كردن آنها بر روي نقشه آسان تر از سطح زمين است.اين معيار ها ممكن است عوامل طبيعي باسند .مانند توپوگرافي ،آب وهوا ،وخاك ،پوشش گياهي ،كه دراين صورت از نواحي كوهستاني ،نواحي قطبي ،نواحي خاكهاي چرنوزيوم ،ناحيه جنگلي ونظاير آن صحبت مي شود .ممكن است اين معيارها عوامل انساني باشند مانند :مذهب،زبان ،نوع فعاليتهاي اقتصادي كه در اين صورت مي توان مثلا به ناحيه ي معتقدان به دين اسلام،ناحيه عرب زبان ،ناحيه پنبه خيز يا ناحيه ي صنعتي ونظاير آن اشاره كرد.

مرزهاي ناحيه:

تعيين مرزهاي دقيق نواحي كاري دشوار است .البته مرز نواحي مانند :خاكهاي پودزول يا زيست بوم جنگل هاي استوايي را آسان تر از نواحي فرهنگي وانساني مي توان تعيين كرد .مرزهايي كه بر روي نقشه ها ترسيم مي شوند قراردادي هستند وروي زمين وجود ندارند علاوه براين مرزهاي نواحي قابل تغييراند،مثلا با فعاليتهاي انساني ممكن است پوشش گياهي خاص يك ناحيه از بين برود .همچنين براثر پديده پخش يا انتشار ممكن است ناحيه ي جديدي در دل ناحيه ي قبلي شكل گيرد كه از نظر زبان ،دين نژاد و...با ناحيه ي قبلي تفاوت داشته باشد.

روش هاي جديد ناحيه بندي:

امروزه براي ناحيه بندي از روش هاي جديد نقشه كشي ،تفسير عكس هاي هوايي ،سيستم اطلاعات جغرافيايي وبه ويژه روشهاي آماري ورياضي استفاده مي شود .جغرافيدانان پس از تعيين معيارها وشاخص هاي ناحيه بندي با استفاده از روشهاي آماري وكمي (فراواني تكرار پديده هاي در واحد سطح و... )ميزان وحدت وتجانس را در يك ناحيه تعيين كرده وآن رابه وسيله نقشه نمايش مي دهند .

1-خمر ،غلامعلي ،اصول ومباني جغرافياي شهري ،نشر قومس ،تهران 1385،ص44

2-شكويي ،حسين ،فلسفه جغرافيا،انتشارات گيتا شناسي ،1364،ص65

3-شكويي ،حسين ،جغرافياي شهري ايران ،انتشارات سمت 1375،ص65

4-جغرافياي سال سوم دبيرستان